梵明院
BRAHMAVIDYĀVIHĀRA 

(१७) ॥तत्र साधर्म्येण तावत् यत्र हेतोः सपक्ष एव अस्ति-त्वं ख्याप्यते॥

(17) ||tatra sādharmyeṇa tāvat yatra hetoḥ sapakṣa eva asti-tvaṃ khyāpyate||

▍梵汉词对词 

||tatra sādharmyeṇa(同法) tāvat yatra(于是处) hetoḥ(因) sapakṣa(同品) eva asti(有)-tvaṃ(性) khyāpyate(显[说])||

▍玄奘 译文  

同法者，若于是处，显因同品，决定有性。

​

​

(१८) ॥तद्यथा यत् कृतकं तद् अनित्यं दृष्टं यथा घट-आदिर् इति॥

(18) ||tadyathā yat kṛtakaṃ tad anityaṃ dṛṣṭaṃ yathā ghaṭa-ādir iti||

▍梵汉词对词 

||tadyathā(若) yat kṛtakaṃ(所作) tad anityaṃ(无常) dṛṣṭaṃ(见) yathā(如) ghaṭa(瓶)-ādir(等) iti(说)||

▍玄奘 译文  

谓若所作，见彼无常，譬如瓶等。

 

​

(१९) ॥वैधर्म्येण अपि यत्र साध्य-अभावे हेतोर् अभाव एव कथ्यते॥

(19) ||vaidharmyeṇa api yatra sādhya-abhāve hetor abhāva eva kathyate||

▍梵汉词对词 

||vaidharmyeṇa(异法) api yatra(于是处) sādhya(所立)-abhāve(非有) hetor(因) abhāva(无) eva kathyate(说)||

▍玄奘 译文  

异法者，若于是处，说所立无，因遍非有。

​

​

(२०) ॥तद्यथा यन् नित्यं तद्-अकृतकं दृष्टं यथा आकाशम् इति॥

(20) ||tadyathā yan nityaṃ tad-akṛtakaṃ dṛṣṭaṃ yathā ākāśam iti||

▍梵汉词对词 

||tadyathā(若) yan nityaṃ(常) tad-akṛtakaṃ(非所作) dṛṣṭaṃ(见) yathā(如) ākāśam(虚空) iti||

▍玄奘 译文  

谓若是常，见非所作，如虚空等。

​

​

(२१) ॥नित्य-शब्देन अत्र अनित्यत्वस्य अभाव उच्यते॥

(21) ||nitya-śabdena atra anityatvasya abhāva ucyate||

▍梵汉词对词 

||nitya(常)-śabdena(言) atra(此中) anityatvasya(无常) abhāva(非) ucyate(表[说])||

▍玄奘 译文  

此中常言，表非无常。

​

​

(२२) ॥अकृतक-शब्देन अपि कृतकत्वस्य अभावः। यथा भाव-अभावो ऽभाव इति॥ उक्ताः पक्ष-आदयः॥

(22) ||akṛtaka-śabdena api kṛtakatvasya abhāvaḥ| yathā bhāva-abhāvo 'bhāva iti|| uktāḥ pakṣa-ādayaḥ||

▍梵汉词对词 

||akṛtaka(非所作)-śabdena(言) api kṛtakatvasya(所作) abhāvaḥ(无)| yathā(如) bhāva(有)-abhāvo(非有) 'bhāva(非有) iti(说)|| uktāḥ(已说) pakṣa(宗)-ādayaḥ(等)||

▍玄奘 译文  

非所作言，表无所作。如有非有，说名非有，已说宗等。

​

​

(२३) ॥एषां वचनानि पर-प्रत्यायन-काले साधनम्॥

(23) ||eṣāṃ vacanāni para-pratyāyana-kāle sādhanam||

▍梵汉词对词 

||eṣāṃ vacanāni(多言) para(他)-pratyāyana(开悟)-kāle(时) sādhanam(能立)||

▍玄奘 译文  

如是多言，开悟他时，说名能立。

​

 

(२४) ॥तद्यथा अनित्यः शब्द इति पक्ष-वचनम्। कृतकत्वाद् इति पक्ष-धर्म-वचनम्। यत् कृतकं तद् अनित्यं दृष्टं यथा घट-आदिर् इति सपक्ष-अनुगम-वचनम्। यन् नित्यं तद् अकृतकं दृष्टं यथा आकाशम् इति व्यतिरेक-वचनम्॥

(24) ||tadyathā anityaḥ śabda iti pakṣa-vacanam| kṛtakatvād iti pakṣa-dharma-vacanam| yat kṛtakaṃ tad anityaṃ dṛṣṭaṃ yathā ghaṭa-ādir iti sapakṣa-anugama-vacanam| yan nityaṃ tad akṛtakaṃ dṛṣṭaṃ yathā ākāśam iti vyatireka-vacanam||

▍梵汉词对词 

||tadyathā(如) anityaḥ(无常) śabda(声) iti(说) pakṣa(宗)-vacanam(言)| kṛtakatvād(所作性故) iti pakṣa(宗)-dharma(法)-vacanam(言)| yat kṛtakaṃ(所作) tad anityaṃ(无常) dṛṣṭaṃ(见) yathā(如) ghaṭa(瓶)-ādir(等) iti sapakṣa(同品)-anugama(随)-vacanam(言)| yan nityaṃ(常) tad akṛtakaṃ(非所作) dṛṣṭaṃ(见) yathā(如) ākāśam(虚空) iti vyatireka(远离)-vacanam(言)||

▍玄奘 译文  

如说声无常者，是立宗言。所作性故者，是宗法言。若是所作，见彼无常，如瓶等者，是随同品言。若是其常，见非所作，如虚空者，是远离言。

​

​

(२५) ॥एतानि एव त्रयोऽवयवा इति उच्यन्ते॥

(25) ||etāni eva trayo'vayavā iti ucyante||

▍梵汉词对词 

||etāni(此) eva(唯) trayo(三)'vayavā(分) iti ucyante(被说)||

▍玄奘 译文  

唯此三分，说名能立。

​

​

(२६) ॥साधयितुम् इष्टो ऽपि प्रत्यक्ष-आदि-विरुद्धः पक्ष-आभासः॥

(26) ||sādhayitum iṣṭo 'pi pratyakṣa-ādi-viruddhaḥ pakṣa-ābhāsaḥ||

▍梵汉词对词 

||sādhayitum(成立) iṣṭo(乐) 'pi(虽) pratyakṣa(现量)-ādi(等)-viruddhaḥ(相违) pakṣa(宗)-ābhāsaḥ(似)||

▍玄奘 译文  

虽乐成立，由与现量等相违，故名似立宗。

​

​

(२७) ॥तद्यथा प्रत्यक्ष-विरुद्धः[१] अनुमान-विरुद्धः[२] आगम-विरुद्धः[३] लोक-विरुद्धः[४] स्ववचन-विरुद्धः[५] अप्रसिद्ध-विशेषणः[६] अप्रसिद्ध-विशेष्यः[७] अप्रसिद्ध-उभयः[८] प्रसिद्ध-संबन्धः च इति[९]॥

(27) ||tadyathā pratyakṣa-viruddhaḥ[1] anumāna-viruddhaḥ[2] āgama-viruddhaḥ[3] loka-viruddhaḥ[4] svavacana-viruddhaḥ[5] aprasiddha-viśeṣaṇaḥ[6] aprasiddha-viśeṣyaḥ[7] aprasiddha-ubhayaḥ[8] prasiddha-saṃbandhaḥ ca iti[9]||

▍梵汉词对词 

||tadyathā(如) pratyakṣa(现量)-viruddhaḥ(相违)[1] anumāna(比量)-viruddhaḥ(相违)[2] āgama(自教)-viruddhaḥ(相违)[3] loka(世间)-viruddhaḥ(相违)[4] svavacana(自语)-viruddhaḥ(相违)[5] aprasiddha(不极成)-viśeṣaṇaḥ(能别)[6] aprasiddha(不极成)-viśeṣyaḥ(所别)[7] aprasiddha(不极成)-ubhayaḥ(俱)[8] prasiddha(极成)-saṃbandhaḥ(相符) ca(和) iti[9]||

▍玄奘 译文  

谓现量相违，比量相违，自教相违，世间相违，自语相违，能别不极成，所别不极成，俱不极成，相符极成。

​

​

(२८) ॥तत्र प्रत्यक्ष-विरुद्धो यथा। अश्रावणः शब्द इति॥

(28) ||tatra pratyakṣa-viruddho yathā| aśrāvaṇaḥ śabda iti||

▍梵汉词对词 

||tatra(此中) pratyakṣa(现量)-viruddho(相违) yathā(如)| aśrāvaṇaḥ(非常闻) śabda(声) iti(说)||

▍玄奘 译文  

此中现量相违者，如说声非所闻。

 

(२९) ॥अनुमान-विरुद्धो यथा। नित्यो घट इति॥

(29) ||anumāna-viruddho yathā| nityo ghaṭa iti||

▍梵汉词对词 

||anumāna(比量)-viruddho(相违) yathā(如)| nityo(常) ghaṭa(瓶) iti(说)||

▍玄奘 译文  

比量相违者，如说瓶等是常。

 

(३०) ॥आगम-विरुद्धो यथा। वैशेषिकस्य नित्यः शब्द इति साधयतः॥

(30) ||āgama-viruddho yathā| vaiśeṣikasya nityaḥ śabda iti sādhayataḥ||

▍梵汉词对词 

||āgama(自教)-viruddho(相违) yathā(如)| vaiśeṣikasya(胜论师) nityaḥ(常) śabda(声) iti sādhayataḥ(立)||

▍玄奘 译文  

自教相违者，如胜论师立声为常。

​

​

​

(३१) ॥लोक-विरुद्धो यथा। शुचि नर-शिरः-कपालं प्राण्य्-अङ्गत्वाच् छङ्ख-शुक्तिवद् इति॥

(31) ||loka-viruddho yathā| śuci nara-śiraḥ-kapālaṃ prāṇy-aṅgatvāc chaṅkha-śuktivad iti||

▍梵汉词对词 

||loka(世间)-viruddho(相违) yathā(如)| śuci(净) nara(人)-śiraḥ(顶<头>)-kapālaṃ(骨) prāṇy(众生)-aṅgatvāc(分故) chaṅkha(螺)-śuktivad(贝) iti(犹如)||

▍玄奘 译文  

世间相违者，如说(怀兔非月，有故。梵本无)又如说言人顶骨净，众生分故，犹如螺贝。

​

​

(३२) ॥स्ववचन-विरुद्धो यथा। माता मे वन्ध्या इति॥

(32) ||svavacana-viruddho yathā| mātā me vandhyā iti||

▍梵汉词对词 

||svavacana(自语)-viruddho(相违) yathā(如)| mātā(母亲) me(我的) vandhyā(石女) iti||

▍玄奘 译文  

自语相违者，如言我母是其石女。

​

​

(३३) ॥अप्रसिद्ध-विशेषणो यथा। बौद्धस्य सांख्यं प्रति विनाशी शब्द इति॥

(33) ||aprasiddha-viśeṣaṇo yathā| bauddhasya sāṃkhyaṃ prati vināśī śabda iti||

▍梵汉词对词 

||aprasiddha(不极成)-viśeṣaṇo(能别) yathā(如)| bauddhasya(佛弟子) sāṃkhyaṃ(数论师) prati(对) vināśī(灭坏) śabda(声) iti(立<说>)||

▍玄奘 译文  

能别不极成者，如佛弟子对数论师立声灭坏。

​

​

(३४) ॥अप्रसिद्ध-विशेष्यो यथा। सांख्यस्य बौद्धं प्रति चेतन आत्मा इति॥

(34) ||aprasiddha-viśeṣyo yathā| sāṃkhyasya bauddhaṃ prati cetana ātmā iti||

▍梵汉词对词 

||aprasiddha(不极成)-viśeṣyo(所别) yathā(如)| sāṃkhyasya(数论师) bauddhaṃ(佛弟子) prati(对) cetana(思) ātmā(我) iti(说)||

▍玄奘 译文  

所别不极成者，如数论师对佛弟子说我是思。

​

​

(३५) ॥अप्रसिद्ध-उभयो यथा। वैशेषिकस्य बौद्धं प्रति सुख्-आदि-समवायि-कारणं आत्मा इति॥

(35) ||aprasiddha-ubhayo yathā| vaiśeṣikasya bauddhaṃ prati sukh-ādi-samavāyi-kāraṇaṃ ātmā iti||

▍梵汉词对词 

||aprasiddha(不极成)-ubhayo(俱) yathā(如)| vaiśeṣikasya(胜论师) bauddhaṃ(佛弟子) prati(对) sukh(乐)-ādi(等)-samavāyi(和合)-kāraṇaṃ(因缘) ātmā(我) iti(立<说>)||

▍玄奘 译文  

俱不极成者，如胜论师对佛弟子立，我以为和合因缘。

​

​

(३६) ॥प्रसिद्ध-संबन्धो यथा। श्रावणः शब्द इति॥

(36) ||prasiddha-saṃbandho yathā| śrāvaṇaḥ śabda iti||

▍梵汉词对词 

||prasiddha(极成)-saṃbandho(相符) yathā(如)| śrāvaṇaḥ(所闻) śabda(声) iti(说)||

▍玄奘 译文  

相符极成者，如说声是所闻。

 

​

(३७) ॥एषां वचनानि धर्म-स्वरूप-निराकरण-मुखेन प्रतिपादन-असंभवतः साधन-वैफल्यतश् च इति प्रतिज्ञा-दोषाः ॥ उक्ताः प्रक्ष-आभासाः ॥

(37) ||eṣāṃ vacanāni dharma-svarūpa-nirākaraṇa-mukhena pratipādana-asaṃbhavataḥ sādhana-vaiphalyataś ca iti pratijñā-doṣāḥ|| uktāḥ prakṣa-ābhāsāḥ||

▍梵汉词对词 

||eṣāṃ vacanāni(多言) dharma(法)-svarūpa(自相)-nirākaraṇa(遣<违反>)-mukhena(门故) pratipādana-asaṃbhavataḥ(<完成>不容成故<不产生故>) sādhana(立)-vaiphalyataś(无果故) ca iti pratijñā(宗)-doṣāḥ(过<误>)|| uktāḥ(已说) prakṣa(宗)-ābhāsāḥ(似)||

▍玄奘 译文  

如是多言是遣诸法，自相门故，不容成故，立无果故，名似立宗过，已说似宗（当说似因。梵本无）

​

​

(३८) ॥असिद्ध-अनैकान्तिक-विरुद्धा हेत्व्-आभासाः॥

(38) ||asiddha-anaikāntika-viruddhā hetv-ābhāsāḥ||

▍梵汉词对词 

||asiddha(不成)-anaikāntika(不定)-viruddhā(相违) hetv(因)-ābhāsāḥ(似)||

▍玄奘 译文  

不成、不定及与相违，是名似因。

​

​

(३९) ॥तत्र असिद्धश् चतुः-प्रकारः। तद्यथा॥

(39) ||tatra asiddhaś catuḥ-prakāraḥ| tadyathā||

(४०) ॥उभय-असिद्धः[१] अन्यतर-असिद्धः[२] संदिग्ध-असिद्धः[३] आश्रया-असिद्धः च इति[४]॥

(40) ||ubhaya-asiddhaḥ[1] anyatara-asiddhaḥ[2] saṃdigdha-asiddhaḥ[3] āśrayā-asiddhaḥ ca iti[4]||

▍梵汉词对词 

||tatra asiddhaś(不成) catuḥ(四)-prakāraḥ(种)| tadyathā(如)||

||ubhaya(两俱)-asiddhaḥ (不成<之一>)[1] anyatara(随一)-asiddhaḥ(不成)[2] saṃdigdha(犹豫<疑问>)-asiddhaḥ(不成)[3] āśrayā(所依)-asiddhaḥ(不成) ca(和) iti[4]||

▍玄奘 译文  

不成有四，一两俱不成，二随一不成，三犹豫不成，四所依不在。

​

​

(४१) ॥तत्र शब्द-अनित्यत्वे साध्ये चाक्षुषात्वाद् इति उभय-असिद्धः॥

(41) ||tatra śabda-anityatve sādhye cākṣuṣātvād iti ubhaya-asiddhaḥ||

▍梵汉词对词 

||tatra śabda(声)-anityatve(无常) sādhye(成立) cākṣuṣātvād(眼所见性故) iti(言) ubhaya(两俱)-asiddhaḥ(不成)||

如成立声为无常等，若言是眼所见性故，两俱不成。

 

​

(४२) ॥कृतकत्वाद् इति शब्द-अभिव्यक्ति-वादिनं प्रति अन्यतर-असिद्धः॥

(42) ||kṛtakatvād iti śabda-abhivyakti-vādinaṃ prati anyatara-asiddhaḥ||

▍梵汉词对词 

||kṛtakatvād(所作性故) iti(说) śabda(声)-abhivyakti(显)-vādinaṃ(论) prati(对) anyatara(随一)-asiddhaḥ(不成)||

▍玄奘 译文  

所作性故，对声显论，随一不成。

 

​

(४३) ॥बाष्प-आदि-भावेन संदिह्यमानो भूत-संघातो ऽग्नि-सिद्धौ उपदिश्यमानः संदिग्ध-असिद्धः॥

(43) ||bāṣpa-ādi-bhāvena saṃdihyamāno bhūta-saṃghāto 'gni-siddhau upadiśyamānaḥ saṃdigdha-asiddhaḥ||

▍梵汉词对词 

||bāṣpa(<泪>雾)-ādi(等)-bhāvena(起<生>) saṃdihyamāno(疑惑) bhūta(大)-saṃghāto(和合) 'gni(火)-siddhau(有) upadiśyamānaḥ(所说) saṃdigdha(犹豫)-asiddhaḥ(不成)||

▍玄奘 译文  

于雾等性起疑惑时，为成大种和合火有，而有所说，犹豫不成。

 

​

(४४) ॥द्रवम् आकाशं गुण-आश्रयत्वात् इति आकाश-असत्त्व-वादिनं प्रति आश्रय-असिद्धः॥

(44) ||dravam ākāśaṃ guṇa-āśrayatvāt iti ākāśa-asattva-vādinaṃ prati āśraya-asiddhaḥ||

▍梵汉词对词 

||dravam(实有) ākāśaṃ(虚空) guṇa(德)-āśrayatvāt(所依故) iti ākāśa(空)-asattva(无<不实>)-vādinaṃ(论) prati(对) āśraya(所依)-asiddhaḥ(不成)||     

▍玄奘 译文  

虚空实有，德所依故，对无空论，所依不成。

 

​

(४५) ॥अनैकान्तिकः षट्-प्रकारः॥

(45) ||anaikāntikaḥ ṣaṭ-prakāraḥ||

▍梵汉词对词 

||anaikāntikaḥ(不定) ṣaṭ(六)-prakāraḥ(种)||

▍玄奘 译文  

不定有六。

 

​

(४६) ॥साधारणः[१] असाधारणः[२] सपक्ष-एक-देश-वृत्तिर् विपक्ष-व्यापी[३] विपक्ष-एक-देश-वृत्तिः सपक्ष-व्यापी[४] उभय-पक्ष-एक-देश-वृत्तिः[५] विरुद्ध-आव्यभिचारी च इति[६]॥

(46) ||sādhāraṇaḥ[1] asādhāraṇaḥ[2] sapakṣa-eka-deśa-vṛttir vipakṣa-vyāpī[3] vipakṣa-eka-deśa-vṛttiḥ sapakṣa-vyāpī[4] ubhaya-pakṣa-eka-deśa-vṛttiḥ[5] viruddha-āvyabhicārī ca iti[6]||

▍梵汉词对词 

||sādhāraṇaḥ(共)[1] asādhāraṇaḥ(不共)[2] sapakṣa(同品)-eka(一)-deśa(分)-vṛttir(转) vipakṣa(异品)-vyāpī(遍转)[3] vipakṣa(异品)-eka(一)-deśa(分)-vṛttiḥ(转) sapakṣa(同品)-vyāpī(遍转)[4] ubhaya(俱)-pakṣa(品)-eka(一)-deśa(分)-vṛttiḥ(转)[5] viruddha(相违)-āvyabhicārī(决定) ca(和) iti[6]||

▍玄奘 译文  

一共，二不共，三同品一分转，异品遍转，四异品一分转，同品遍转，五俱品一分转，六相违决定。

 

​

(४७) ॥तत्र साधारणः शब्दः प्रमेयत्वात् नित्य इति। तत् हि नित्य-अनित्य-पक्षयोः साधारणत्वात्। अनैकान्तिकम्। किं घटवत् प्रमेयत्वात् अनित्यः शब्द आहो  स्वित् आकाशेवत् प्रमेयत्वात् नित्य इति॥

(47) ||tatra sādhāraṇaḥ śabdaḥ prameyatvāt nitya iti| tat hi nitya-anitya-pakṣayoḥ sādhāraṇatvāt| anaikāntikam| kiṃ ghaṭavat prameyatvāt anityaḥ śabda āho  svit ākāśevat prameyatvāt nitya iti||

▍梵汉词对词 

||tatra(此中) sādhāraṇaḥ(共) śabdaḥ(声) prameyatvāt(所量性故) nitya(常) iti(言)| tat(因) hi(为) nitya(常)-anitya(无常)-pakṣayoḥ(品<双数>) sādhāraṇatvāt(共性故)| anaikāntikam(不定)| kiṃ ghaṭavat(瓶如) prameyatvāt(所量性故) anityaḥ(无常) śabda(声) āho(也)  svit(可以) ākāśevat(空如) prameyatvāt(所量性故) nitya(常) iti||

▍玄奘 译文  

此中共者，如言声常，所量性故，常无常品皆共此因，是故不定。为如瓶等，所量性故，声是无常，为如空等，所量性故，声是其常。

 

​

(४८) ॥असाधारणः श्रावकणत्वात् नित्य इति। तत् हि नित्य-अनित्य-पक्षाभ्यां व्यावृत्तत्वात् नित्य-अनित्य- विनिर्मुक्तस्य च अन्यस्य-असंभवात् संशय हेतुः। किंभूतस्य अस्य श्रावणत्वम् इति॥

(48) ||asādhāraṇaḥ śrāvakaṇatvāt nitya iti| tat hi nitya-anitya-pakṣābhyāṃ vyāvṛttatvāt nitya-anitya- vinirmuktasya ca anyasya-asaṃbhavāt saṃśaya hetuḥ| kiṃbhūtasya asya śrāvaṇatvam iti||

▍梵汉词对词 

||asādhāraṇaḥ(不共) śrāvakaṇatvāt(所闻性故) nitya(常) iti(说)| tat(因) hi(为) nitya(常)-anitya(无常)-pakṣābhyāṃ(品) vyāvṛttatvāt(离故) nitya(常)-anitya(无常)- vinirmuktasya(除了) ca anyasya(其余)-asaṃbhavāt(非有故) saṃśaya(犹豫) hetuḥ(因)| kiṃbhūtasya(何物) asya(此) śrāvaṇatvam(所闻性) iti||

▍玄奘 译文  

言不共者，如说声常，所闻性故,常无常品皆离此因，常无常外余非有故，是犹豫因，此所闻性其犹何等？

 

​

(४९) ॥सपक्ष-एक-देश-वृत्तिर् विपक्ष-व्यापी यथा। अप्रयत्न-अनन्तर्-ईयकः शब्दो  ऽनित्यत्वात्। अप्रयत्न-अनन्तर्-ईयकः पक्षः। अस्य विद्युत्-आकाश-आदिः सपक्षः। तत्र एकदेशे विद्युद-आदौ विद्यते ऽनित्यत्वं न आकाश-आदौ। अप्रयत्न-अनन्तर्-ईयकः पक्षः। अस्य घट-आदिर् विपक्षः। तत्र सर्वत्र घट-आदौ विद्यते ऽनित्यत्वम्। तस्मात् एतत् अपि विद्युत्-घट-साधर्म्येण- अनैकान्तिकम्। किं घटवत् अनित्यत्वात्  प्रयत्नाअ-अनन्तर्-ईयकः शब्दः आहो स्वित् विद्युत्-आदिवत् अनित्यत्वात् अप्रयत्न-अनन्तर्-ईयक इति॥

(49) ||sapakṣa-eka-deśa-vṛttir vipakṣa-vyāpī yathā| aprayatna-anantar-īyakaḥ śabdo  'nityatvāt| aprayatna-anantar-īyakaḥ pakṣaḥ| asya vidyut-ākāśa-ādiḥ sapakṣaḥ| tatra ekadeśe vidyuda-ādau vidyate 'nityatvaṃ na ākāśa-ādau| aprayatna-anantar-īyakaḥ pakṣaḥ| asya ghaṭa-ādir vipakṣaḥ| tatra sarvatra ghaṭa-ādau vidyate 'nityatvam| tasmāt etat api vidyut-ghaṭa-sādharmyeṇa- anaikāntikam| kiṃ ghaṭavat anityatvāt  prayatnāa-anantar-īyakaḥ śabdaḥ āho svit vidyut-ādivat anityatvāt aprayatna-anantar-īyaka iti||

▍梵汉词对词 

||sapakṣa(同品)-eka(一)-deśa(分)-vṛttir(转) vipakṣa(异品)-vyāpī(遍转) yathā(如)| aprayatna(非勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) śabdo(声)  'nityatvāt(无常性故)| aprayatna(非勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) pakṣaḥ(宗)| asya(它的) vidyut(电<闪>)-ākāśa(空)-ādiḥ(等) sapakṣaḥ(同品)| tatra(此) ekadeśe(一方) vidyuda(电)-ādau(等) vidyate(被知道) 'nityatvaṃ(无常性) na(不) ākāśa(空)-ādau(等)| aprayatna(非勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) pakṣaḥ(宗)| asya(它的) ghaṭa(瓶)-ādir(等) vipakṣaḥ(异品)| tatra(于彼) sarvatra(遍有) ghaṭa(瓶)-ādau(等) vidyate(被知道) 'nityatvam(无常性)| tasmāt(所以) etat(这) api vidyut(电)-ghaṭa(瓶)-sādharmyeṇa(同法故)- anaikāntikam(不定)| kiṃ ghaṭavat(瓶如) anityatvāt(无常性故)  prayatnā(勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) śabdaḥ(声) āho(也可以) svit vidyut(电)-ādivat(等如) anityatvāt(无常性故) aprayatna(非勤勇)-anantar(无间)-īyaka(所发) iti||

▍玄奘 译文  

同品一分转，异品遍转者，如说声非勤勇无间所发，无常性故，此中非勤勇无间所发宗，以电空等为其同品。此无常性，于电等有，于空等无。非勤勇无间所发宗，以瓶等为异品，于彼遍有。此因以电瓶等为同法，故亦是不定。为如瓶等，无常性故，彼是勤勇无间所发，为如电等，无常性故，彼非勤勇无间所发。

​

​

(५०) ॥विपक्ष-एकदेश-वृत्तिः सपक्ष-व्यापी यथा। प्रयत्न-अनन्तर्-ईयकः शब्दो ऽनित्यत्वात्। प्रयत्न- अनन्तर्-ईयकः पक्षः। अस्य घट-आदिः सपक्षः। तत्र सर्वत्र घट-आदौ विद्यते ऽनित्यत्वम्। प्रयत्न-अनन्तर्-ईयकः पक्षः। अस्य विद्युत् आकाश-आदिर् विपक्षः। तत्र एकदेशे विद्युत्-आदौ विद्यते ऽनित्यत्वं न आकाश-आदौ। तस्मात् एतत् अपि विद्युत् घट साधर्म्येण पूर्ववत् अनैकान्तिकम्॥

(50) ||vipakṣa-ekadeśa-vṛttiḥ sapakṣa-vyāpī yathā| prayatna-anantar-īyakaḥ śabdo 'nityatvāt| prayatna-anantar-īyakaḥ pakṣaḥ| asya ghaṭa-ādiḥ sapakṣaḥ| tatra sarvatra ghaṭa-ādau vidyate 'nityatvam| prayatna-anantar-īyakaḥ pakṣaḥ| asya vidyut ākāśa-ādir vipakṣaḥ| tatra ekadeśe vidyut-ādau vidyate 'nityatvaṃ na ākāśa-ādau| tasmāt etat api vidyut ghaṭa sādharmyeṇa pūrvavat anaikāntikam||

▍梵汉词对词 

||vipakṣa(异品)-ekadeśa(一分)-vṛttiḥ(转) sapakṣa(同品)-vyāpī(遍转) yathā(如)| prayatna(勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) śabdo(声) 'nityatvāt(无常性故)| prayatna(勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) pakṣaḥ(宗)| asya(它的) ghaṭa(瓶)-ādiḥ(等) sapakṣaḥ(同品)| tatra(于此) sarvatra(遍有) ghaṭa(瓶)-ādau(等) vidyate(被知道) 'nityatvam(无常性)| prayatna(勤勇)-anantar(无间)-īyakaḥ(所发) pakṣaḥ(宗)| asya(它的) vidyut(电) ākāśa(空)-ādir(等) vipakṣaḥ(异品)| tatra(于彼) ekadeśe(一分) vidyut(电)-ādau(等) vidyate(被知道) 'nityatvaṃ(无常性) na(不) ākāśa(空)-ādau(等)| tasmāt(所以) etat(这) api(电) vidyut(瓶) ghaṭa(同法) sādharmyeṇa(故) pūrvavat(前面如) anaikāntikam(不定)||

▍玄奘 译文  

异品一分转，同品遍转者，如立宗言，声是勤勇无间所发，无常性故。勤勇无间所发宗，以瓶等为同品，其无常性于此遍有。以电空等为异品，于彼一分电等是有，空等是无，是故如前，亦为不定。

​

​